Onderzoek EMC: Dexamethason heeft mogelijk een negatief effect bij hersentumoren
Het effect van dexamethason op de micro-omgeving en werkzaamheid van checkpoint-remmers bij glioblastoom: een systematische review.
Samenvatting:
Achtergrond
Immunotherapie met checkpointremmer is niet klinisch effectief gebleken bij glioblastoom. Dit gebrek aan effectiviteit kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan de frequente toediening van dexamethason bij glioblastoompatiënten. In deze systematische review beoordelen we of dexamethason (1) de micro-omgeving van glioblastoom beïnvloedt en (2) interfereert met de effectiviteit van immunotherapie van checkpointremmer bij de behandeling van glioblastoom.
Methoden
PubMed en Embase werden systematisch doorzocht op in aanmerking komende artikelen die tot 15 september 2021 waren gepubliceerd. Zowel in vitro als in vivo preklinische studies, evenals klinische studies werden geselecteerd. De volgende informatie werd uit elk onderzoek gehaald: tumormodel, behandeling met corticosteroïden en effecten op individuele immuuncomponenten of immunotherapie met checkpointremmer.
Resultaten
Eenentwintig preklinische onderzoeken in cellulaire glioommodellen (n=10), dierlijk glioommodellen (n=6) en monsters van glioblastoompatiënten (n=7), en drie klinische onderzoeken werden opgenomen. Preklinische studies tonen aan dat dexamethason de aanwezigheid van microglia en andere macrofagen vermindert, evenals het aantal T-lymfocyten in zowel tumorweefsel als periferie. Dexamethason heft de antitumoreffecten van checkpointremmers op T-lymfocyten op in preklinische onderzoeken. Hoewel gerandomiseerde studies die onze onderzoeksvraag direct aanpakken ontbreken, suggereren klinische studies een negatief verband tussen corticosteroïden en overlevingsresultaten bij glioblastoompatiënten die checkpointremmers krijgen na correctie voor relevante prognostische factoren.
Conclusies
Preklinisch onderzoek toont aan dat dexamethason de anti-tumor immuunrespons bij glioom remt, waardoor een protumorigene micro-omgeving wordt bevorderd. De werkzaamheid van immunotherapie met checkpointremmer bij glioblastoompatiënten kan daarom negatief worden beïnvloed door het gebruik van dexamethason. Toekomstig onderzoek zou het potentieel van oedeemverminderende alternatieven voor dexamethason kunnen onderzoeken.
Onderzoekers: Kyra X Swildens , Peter AE Sillevis Smitt , Martijn J van den Bent , Pim J Frans , Marjolein Geurts